Τι είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης;
Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης είναι μια κατάσταση που προκαλεί έντονη ζάλη και ίλιγγο συνήθως κατά την αλλαγή της θέσης τηςκεφαλής του ασθενή και οφείλεται στην μετατόπιση κρυστάλλων και την συσσώρευση τους σε συγκεκριμένη θέση του έσω ωτός. Οι κρύσταλλοι καλούνται “ωτόλιθοι” ή “ωτοκονία”. Τα συμπτώματα του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης είναι: ζάλη, αίσθημα περιστροφής, ίλιγγος, πονοκέφαλος, ναυτία, τάση προς έμετο. Οι δραστηριότητες που προκαλούν την έκλυση των παραπάνω συμπτωμάτων διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά κοινή παρατήρηση είναι πως η έκλυση των συμπτωμάτων έχει σχέση με ακραία θέση της κεφαλής. Έτσι συχνά αναφέρεται πως απότομο ανασήκωμα από το κρεβάτι ή στριφογύρισμα και απότομη αλλαγή θέσης στον ύπνο προκάλεσε έντονη ζάλη και ίλιγγο. Εκδήλωση ζάλης, αστάθειας και ιλίγγου συχνά παρουσιάζεται μετά από απότομη κίνηση της κεφαλής προς τα επάνω. Σε αρκετές γυναίκες ασθενείς με ζάλη και ίλιγγο τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από επίσκεψη σε κομμωτήριο, όπου το λούσιμο και το στέγνωμα των μαλλιών γίνεται σε θέση της κεφαλής προς τα πίσω, δηλαδή σε θέση υπερέκτασης της κεφαλής.
Τι προκαλεί τον καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης;
Η συχνότητα του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης αυξάνεται με την πρόοδο της ηλικίας και στις περιπτώσεις αυτές συνήθως οφείλεται στην σταδιακή εκφύλιση του λαβυρίνθου του έσω ωτός. Έτσι σε ηλικίες άνω των 50 ετών είναι περισσότερο συχνός. Οι μισές περίπου και πλέον περιπτώσεις του καλοήθη παροξυσμικού ιλίγγου θέσης καλούνται ¨ιδιοπαθείς¨, που σημαίνει μη αναγνώριση εμφανούς αιτιολογίας.
Πως αντιμετωπίζεται ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης;
Πιο αποτελεσματική είναι η εφαρμογή μιας σειράς ασκήσεων και χειρισμών που στόχο έχουν να μετακινήσουν, να διαλύσουν ή ακόμα και να επανατοποθετήσουν τους ωτόλιθους στην αρχική τους θέση. Οι ασκήσεις και οι χειρισμοί έχουν μεγάλη επιτυχία μέχρι και στο 80% των ασθενών.
Ο χειρισμός του Epley καλείται και χειρισμός επανατοποθέτησης των ωτολίθων και περιλαμβάνει τοποθέτηση της κεφαλής σε 4 διαφορετικές θέσεις και παραμονή σε αυτές για περίπου 30 δευτερόλεπτα. Οι ωτόλιθοι απομακρύνονται και επιστρέφουν στην αρχική τους θέση σχεδόν από την πρώτη εφαρμογή του χειρισμού. Μια δεύτερη εφαρμογή ίσως απαιτηθεί, σε δύσκολες περιπτώσεις στις οποίες τα συμπτώματα επιμένουν και αυτό αφορά το 30% των περιπτώσεων περίπου.
Τι πρέπει να προσέχει ο ασθενής μετά τους χειρισμούς Epley
- Περιμένετε 10 λεπτά αφού ολοκληρωθεί ο χειρισμός προτού σηκωθείτε. Μερικές φορές μπορεί να υπάρξουν μικρά επεισόδια ιλίγγου από ακόμα μετακινούμενους ωτόλιθους ή από απομάκρυνση ωτιλίθων από την σωστή τους θέση. Πρέπει να σας συνοδεύει κάποιος, ο οποίος θα οδηγήσει και το αυτοκίνητο σας στο σπίτι, ώστε να μετακινηθείτε με ασφάλεια.
- Πρέπει να κοιμηθείτε για τις επόμενες 24 ώρες με δύο μαξιλάρια κάτω από το κεφάλι σας. Για μερικές ημέρες πρέπει να αποφύγετε επίσκεψη σε κομμωτήριο ή σε οδοντίατρο. Επίσης πρέπει να αποφύγετε οποιαδήποτε άσκηση απαιτεί κίνηση της κεφαλής. Προσοχή χρειάζεται στο ξύρισμα, ώστε να μην σηκώνεται πολύ το πηγούνι, όταν επίσης χρειάζεται να τοποθετήσετε σταγόνες στα μάτια σας, καθώς και στο λούσιμο, όπου δεν πρέπει το κεφάλι μας να εκτείνεται πολύ προς τα πίσω.
- Για την επόμενη εβδομάδα πρέπει να αποφεύγονται κινήσεις που μπορεί να επαναφέρουν τον ίλιγγο, όπως η κίνηση της κεφαλής προς τα πίσω ή υπερβολικά προς τα κάτω. Πρέπει να αποφευχθούν ασκήσεις, όπως ύπτια κολύμβηση, υπερεκτάσεις των άκρων, καθίσματα, επικύψεις και ασκήσεις φυσικοθεραπείας για την μέση ή τα άκρα στις οποίες υπερεκτείνεται η κεφαλή.
Σε περιπτώσεις που οι χειρισμοί Epley δεν είναι αποτελεσματικοί, συνιστώνται οι ασκήσεις του Hamid που περιγράφονται στην εικόνα και συνιστάται να γίνονται 10 επαναλήψεις τρεις φορές την ημέρα.
Πως επηρεάζει ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης την καθημερινή μου ζωή;
Επί επιμονής του ιλίγγου και μέχρι αποθεραπείας του είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν μερικές καθημερινές συνήθειες και δραστηριότητες για να ελεγχθεί αποτελεσματικότερα η πιθανή έκλυση του ιλίγγου.
- Αποφεύγουμε να πλαγιάσουμε στην πλευρά του αυτιού που πάσχει.
- Προσέχουμε τις κινήσεις της κεφαλής στο κομμωτήριο, στον οδοντίατρο, στο γυμναστήριο και το κολυμβητήριο.
- Αποφεύγουμε την έντονη καταπόνηση, το σκύψιμο και το απότομο σήκωμα, καθώς και την κίνηση της κεφαλής σε ακραίες θέσεις. Αποφεύγουμε την έντονη και απότομη κίνηση πάνω, κάτω ή αριστερά, δεξιά.
- Μόλις ξυπνήσουμε το πρωί παραμένουμε στο άκρο του κρεβατιού για 1 με 2 λεπτά πριν σηκωθούμε από το κρεβάτι.
- Αποφεύγουμε να ξαπλώσουμε ύπτια, με την πλάτη μας, χωρίς να υποστηρίζεται ο αυχένας μας από μαξιλάρι.