Σημαντικά Σημεία που πρέπει να ξέρετε για το Ροχαλητό και την Υπνική Άπνοια στα Παιδιά
• Ένα παιδί που ροχαλίζει μπορεί να έχει υπνική άπνοια, αλλά δεν αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα παιδιά που ροχαλίζουν θα έχουν!
• Η υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση όπου η αναπνοή σταματά για μικρά διαστήματα ενώ κοιμόμαστε.
• Οι παύσεις αυτές μπορεί να συμβούν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο και μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Στα παιδιά, η πιο κοινή αιτία είναι οι υπερτροφικές αμυγδαλές ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση.
Ο όρος Διαταραχή Αναπνοής κατά τον Ύπνο (ΔΑΥ) ή Sleep Disordered Breathing (SDB) αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών που οδηγούν σε μη φυσιολογική αναπνοή κατά τον ύπνο. Ο βαθμός μπορεί να κυμαίνεται από το απλό ροχαλητό μέχρι το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας (ΣΑΑ) μια κατάσταση που περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενα επεισόδια μερικής ή πλήρης απόφραξης των αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου. Όταν η αναπνοή ενός παιδιού διαταράσσεται κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα αντιλαμβάνεται αυτό ως ένα φαινόμενο πνιγμού. Ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα μειώνονται και ο ύπνος διαταράσσεται.
Περίπου το 10% των παιδιών ροχαλίζουν τακτικά και περίπου 2-4% του παιδικού πληθυσμού πάσχει από το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και η ήπια μορφή ή το απλό ροχαλητό μπορεί να προκαλέσουν πολλά προβλήματα στα παιδιά.
Πως σχετίζεται το ροχαλητό με την υπνική άπνοια;
Ένα παιδί με υπνική άπνοια σχεδόν πάντα ροχαλίζει. Μπορεί να έχει ανήσυχο ύπνο και να καταβάλει προσπάθεια να αναπνεύσει. Υπάρχουν συχνά μικρές παύσεις (διακοπές) του ύπνου που συνήθως καταλήγουν σε ένα χαρακτηριστικό θόρυβο. Στην προσπάθεια του να αναπνεύσει το παιδί μπορεί να ξυπνάει για λίγα δευτερόλεπτα. Σε μικρά παιδιά μπορεί να παρατηρηθεί μια εσολκή του στέρνου τους. Μπορεί να κοιμούνται σε παράξενες θέσεις, να ιδρώνουν περισσότερο το βράδυ και μερικές φορές μπορεί να έχουν νυκτερινή ενούρηση. Το πρωί συνήθως ξυπνάνε με ξηροστομία, πονοκέφαλο και σύγχυση λόγω της κακής ποιότητας του ύπνου τους.
Μπορεί το παιδί μου να έχει αποφρακτική υπνική άπνοια;
Το πιο προφανές σύμπτωμα είναι το δυνατό ροχαλητό που είναι παρών τις περισσότερες νύχτες. Το ροχαλητό μπορεί να διακόπτεται κάποιες φορές με πλήρη απόφραξη της αναπνοής, με λαχάνιασμα, ρουθούνισμα ή άλλους παράξενους θορύβους που συνδέονται με αφυπνίσεις από τον ύπνο. Λόγω της έλλειψης καλής ποιότητας ύπνου, τα παιδιά με διαταραχές αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να είναι οξύθυμα, να παρουσιάζουν υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, να έχουν δυσκολία συγκέντρωσης στο σχολείο ή διαταραχές συμπεριφοράς όπως νευρικότητα, επιθετικότητα, υπερκινητικότητα.
Μικρότερα παιδιά μπορεί να μην σιτίζονται σωστά, να μην μπορούν να πάρουν βάρος και να υπολείπονται σε ανάπτυξη.
Η ημερήσια υπνηλία μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην προσωπικότητα του παιδιού, σε κακές σχολικές επιδόσεις και σε προβληματικές σχέσεις με τους γύρω του. Ένα παιδί με υπνική άπνοια μπορεί να μείνει πίσω σε πολλούς τομείς της φυσιολογικής ανάπτυξης. Μπορεί να αισθάνεται καταπιεσμένο και μελαγχολικό.
Εάν έχετε παρατηρήσει κάτι από τα παραπάνω ζητήστε άμεσα τη συμβουλή του παιδιάτρου σας!
Που οφείλεται;
Μια συνηθισμένη φυσική αιτία που συμβάλλει στην ΔΑΥ είναι η στένωση των αεραγωγών που προκαλείται από υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια). Αυξημένο κίνδυνο για ΔΑΥ διατρέχουν επίσης τα υπέρβαρα παιδιά επειδή το λίπος που αποθηκεύεται γύρω από το λαιμό μπορεί επίσης να περιορίσει το εύρος του αεραγωγού. Τέλος, παιδιά με ανωμαλίες που αφορούν την κάτω γνάθο ή τη γλώσσα ή νευρομυϊκά ελλείμματα, όπως και εγκεφαλική παράλυση έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ΔΑΥ.
Ποιες είναι οι συνέπειες των διαταραχών της αναπνοής ύπνου στα παιδιά;
Κοινωνικές: Το δυνατό ροχαλητό μπορεί να γίνει ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα εάν ένα παιδί μοιράζεται το υπνοδωμάτιο με τα αδέλφια του ή με άλλα παιδιά σε άλλα μέρη όπως για παράδειγμα σε μια θερινή κατασκήνωση ή σε μια εκδρομή.
Συμπεριφορά και μάθηση: Τα παιδιά με ΔΑΥ μπορεί να είναι κυκλοθυμικά και απρόσεκτα, τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο. Το ΔΑΥ μπορεί επίσης να συμβάλλει στην ανάπτυξη διαταραχών ελλειμματικής προσοχής σε ορισμένα παιδιά.
Νυχτερινή Ενούρηση: Το ΔΑΥ μπορεί να προκαλέσει αυξημένη νυχτερινή παραγωγή ούρων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ενούρηση.
Ανάπτυξη: Τα παιδιά με ΔΑΥ δεν μπορεί να παράγουν αρκετή αυξητική ορμόνη, με αποτέλεσμα να έχουν αργή ανάπτυξη και εξέλιξη.
Παχυσαρκία: Το ΔΑΥ μπορεί να προκαλέσει μια (κατασταση ; παθολογία;) που ονομάζεται αντίσταση στην ινσουλίνη που μαζί με την ημερήσια κόπωση οδηγούν στη μείωση της καθημερινής φυσικής δραστηριότητας και έτσι στην παχυσαρκία.
Καρδιαγγειακές: Το ΣΑΑ μπορεί να συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης ή άλλων καρδιαγγειακών και πνευμονικών προβλημάτων.
Πώς γίνεται η διάγνωση άπνοιας;
Το ΔΑΥ θα πρέπει να εξετάζεται εάν ένα παιδί έχει συχνά δυνατό ροχαλητό, εάν κάνει παράξενους θορύβους στον ύπνο του, (λαχανιάσμα, ρουθούνισμα), αν έχει γενικά ανησυχία στο κρεβάτι ή παρατηρείται ανεξήγητη ενούρηση.
Συμπεριφορικά συμπτώματα όπως αλλαγές στη διάθεση, ανάρμοστη συμπεριφορά και κακή σχολική επίδοση θα πρέπει να υποψιάζουν τους γονείς. Δεν σημαίνει ότι κάθε παιδί με θέματα συμπεριφοράς ή κακές επιδόσεις στο σχολείο θα έχει απαραίτητα ΔΑΥ, αλλά αν ένα παιδί ροχαλίζει δυνατά σε τακτική βάση και παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς ή προβλήματα απόδοσης στο σχολείο, θα πρέπει να ελέγχεται για πιθανή διαταραχή της αναπνοής κατά τον ύπνο.
Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας έχει οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, είναι σκόπιμο να ελεγχθεί άμεσα. Μερικές φορές η διάγνωση της διαταραχής της αναπνοής κατά τον ύπνο γίνεται με βάση το ιστορικό και την κλινική εξέταση.