Λαρυγγομαλάκυνση είναι η συχνότερη συγγενής πάθηση (Συγγενείς λέγονται οι παθήσεις που υπάρχουν κατά τη γέννηση) του λάρυγγα και χαρακτηρίζεται από ένα είδος θορυβώδους αναπνοής -ονομάζεται συριγμός- λόγω απόφραξης κατά την εισπνοή. Εμφανίζεται λίγες μέρες ή εβδομάδες μετά τη γέννηση. Οφείλεται σε “αδυναμία στήριξης” του σκελετού του λάρυγγα, με αποτέλεσμα κατά την εισπνοή (όταν ο αέρας μπαίνει στα πνευμόνια) να “παρασύρει” τους αδύνατους και χαλαρούς ιστούς προς τον αυλό του λάρυγγα και έτσι να κλείνει μερικά ή ολικά η δίοδος του αέρα. Αντίθετα, η εκπνοή (όταν ο αέρας βγαίνει από τα πνευμόνια) γίνεται κανονικά και χωρίς δυσκολία αφού ο αέρας απλώς απωθεί τον χαλαρό λάρυγγα για να περάσει μέσα από αυτόν.
Ο συριγμός και η δυσκολία στην αναπνοή γίνονται εντονότερα όταν το παιδί κλαίει ή σιτίζεται, κατά τη διάρκεια ενός κρυολογήματος και σε κάποιες θέσεις του σώματος (πχ., όταν είναι ξαπλωμένο σε ύπτια θέση, δηλαδή “ανάσκελα”). Συνήθως ο συριγμός και η αναπνοή βελτιώνονται στην πρηνή θέση (“μπρούμυτα”) και μάλιστα όταν το σαγόνι του παιδιού είναι ανασηκωμένο.
Σε μερικά βρέφη αν η δυσκολία στην αναπνοή είναι έντονη μπορεί να παρατηρηθούν κυάνωση (μελάνιασμα) και εισολκή των μεσοπλεύριων διαστημάτων (δηλαδή των μαλακών ιστών ανάμεσα στις πλευρές μας) ή ακόμα και παραμόρφωση του θώρακα και καρδιοπάθεια. Επίσης, όχι σπάνια, τα παιδιά αυτά πάσχουν και από “γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση”, μία πάθηση που επιτρέπει στα καυστικά υγρά του στομαχιού να ανεβαίνουν συχνά προς τα πάνω, ερεθίζοντας τον λάρυγγα και κάνοντας ακόμα χειρότερη την κατάσταση.
Τα συμπτώματα της λαρυγγομαλάκυνσης συνήθως επιδεινώνονται προοδευτικά κατά τους πρώτους μήνες της ζωής. Στη συνέχεια όμως, αρχίζει να παρατηρείται βελτίωση της κατάστασης (στις περισσότερες περιπτώσεις από τον έκτο μήνα και μετά) και τελικά υποχωρούν τελείως μέχρι το δεύτερο έτος του παιδιού. Σπάνια, μπορεί να διαρκέσουν μέχρι το 3ο και 4ο έτος.
Τι είναι συριγμός;
Συριγμός λέγεται ο ήχος που παράγεται με το στροβιλώδες πέρασμα του αέρα (κάτι σαν “σφύριγμα”) από ένα στενό τμήμα του αναπνευστικού μας συστήματος. Στα παιδιά είναι σημάδι σοβαρής απόφραξης των αεραγωγών. Μπορεί να προκληθεί από αρκετές παθήσεις, συγγενείς ή όχι, όπως η λαρυγγομαλάκυνση, η παράλυση των φωνητικών χορδών, φλεγμονές του λάρυγγα, τραυματισμοί του λάρυγγα, καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι, κλπ. Η συχνότερη αιτία συριγμού στη βρεφική ηλικία είναι η λαρυγγομαλάκυνση.
Σαν σύμπτωμα είναι σοβαρό και δεν πρέπει να παραβλέπεται αλλά να αξιολογείται άμεσα από γιατρό ο οποίος ανάλογα με την πιθανή διάγνωση θα σας συστήσει τις απαραίτητες εξετάσεις και τα μέτρα που θα πρέπει να πάρετε.
Πως γίνεται η διάγνωση της λαρυγγομαλάκυνσης;
Το ιστορικό και η κλινική εξέταση του μικρού παιδιού από τον γιατρό είναι συνήθως αρκετά για την διάγνωση.
Ωστόσο, για την επιβεβαίωση της πάθησης είναι απαραίτητη η άμεση λαρυγγοσκόπηση, δηλαδή η απ’ ευθείας παρατήρηση του λάρυγγα κατά την αναπνοή, με ειδικά όργανα (ενδοσκόπια, λαρυγγοσκόπια). Αυτό μπορεί να γίνει με ή χωρίς αναισθησία. Η άμεση λαρυγγοσκόπηση είναι απαραίτητη όχι μόνο για τη διάγνωση της λαρυγγομαλάκυνσης αλλά και για να αποκλεισθούν άλλες παθήσεις που επίσης μπορεί να παρουσιάσουν συριγμό και δυσχέρεια στην αναπνοή.
Είναι η λαρυγγομαλάκυνση επικίνδυνη πάθηση;
Η λαρυγγομαλάκυνση στα περισσότερα βρέφη έχει καλοήθη χαρακτήρα και πορεία και δεν επηρεάζει σημαντικά την ανάπτυξη του παιδιού. Εν τούτοις, αν η απόφραξη του λάρυγγα είναι σοβαρή (δηλαδή αν υπάρχει κυάνωση, εισολκή των μεσοπλεύριων διαστημάτων ή του θώρακα, αδυναμία σίτισης του βρέφους και καρδιοπάθεια) τότε η κατάσταση γίνεται σίγουρα επικίνδυνη για τη ζωή. Σε αυτές τις βαριές περιπτώσεις, που ευτυχώς είναι σπάνιες, μπορεί να προκληθεί ακόμα και ασφυξία και θάνατος του βρέφους.
Πως αντιμετωπίζεται η λαρυγγομαλάκυνση;
Οι ελαφρές περιπτώσεις δεν χρειάζονται κάποια ιδιαίτερη αγωγή. Η ενημέρωση των γονέων για προβλήματα που πιθανόν θα συναντήσουν και η διαβεβαίωση ότι η εξέλιξη της πάθησης αναμένεται να είναι ομαλή και ακίνδυνη είναι αρκετά, μαζί φυσικά με την τακτική παρακολούθηση. Σε αυτή την κατηγορία, ευτυχώς, ανήκουν τα περισσότερα παιδιά με λαρυγγομαλάκυνση.
Οι μέτριας βαρύτητας περιπτώσεις πιθανόν -εκτός από τα παραπάνω- να χρειασθούν κάποιες επιπλέον εξετάσεις, παρακολούθηση της αναπνοής και της καρδιάς με ειδικά μηχανήματα στο σπίτι και συχνότερη επαφή με το γιατρό.
Τέλος, στις σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί εισαγωγή στο νοσοκομείο ή νοσηλεία σε μονάδα εντατικής παρακολούθησης. Ακόμα σπανιότερα, μπορεί να χρειασθεί επείγουσα διασωλήνωση ή τραχειοτομή.
Στις βαριές περιπτώσεις συνιστάται χειρουργική επέμβαση. Οι επεμβάσεις που γίνονται για την λαρυγγομαλάκυνση συνήθως είναι δύο ειδών:
- Τραχειοστομία: έχει στόχο να παρακάμψει το σημείο της απόφραξης ώστε να επιτρέψει στο παιδί να ανασάνει ελεύθερα. Η τραχειοστομία και τραχειοσωλήνας μέσα από τον οποίο τα παιδί ανασαίνει διατηρείται μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα της λαρυγγομαλάκυνσης, δηλαδή μέχρι περίπου τη συμπλήρωση του δεύτερου έτους ζωής.
- Λαρυγγοπλαστική: είναι μία επέμβαση που διορθώνει -σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό- το λειτουργικό πρόβλημα του λάρυγγα, έτσι ώστε το παιδί να ανασαίνει φυσιολογικά, χωρίς την ανάγκη τραχειοστομίας.
Σε όλες τις περιπτώσεις, ανεξάρτητα βαρύτητας, κάποια γενικά μέτρα που βοηθούν την δύσκολη κατάσταση του παιδιού είναι:
- αλλαγή της στάσης του σώματος κατά τη σίτιση
- σίτιση του βρέφους αργά και προσεκτικά, ακόμα και με σταγονόμετρο
- προφύλαξη από ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού (κρυολογήματα)
- αν συνυπάρχει γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, η θεραπεία της βοηθάει σημαντικά στην βελτίωση των συμπτωμάτων.
Συζητείστε με τον γιατρό σας όλες τις απορίες και τα ερωτήματα που έχετε για το θέμα. Ζητείστε περισσότερες πληροφορίες. Μια και γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον την περίπτωσή σας, είναι ο μόνος αρμόδιος να σας απαντήσει υπεύθυνα και να σας κατευθύνει σωστά