Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού | 2 Απριλίου

Η 2η ημέρα του Απριλίου είναι αφιερωμένη στον αυτισμό και κυρίως στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας.

Σύμφωνα με μελέτες η εμφάνιση του αυτισμού έχει αυξηθεί και στατιστικά πλέον φτάνει το 1 στα 65 παιδιά, ενώ πριν μία δεκαετία ήταν 1 στα 110-150. Συνολικά, οι μελετητές θεωρούν ότι οι άνθρωποι με αυτισμό σήμερα αποτελούν το 1% του πληθυσμού της Γης.  Η αύξηση αυτή πιθανόν να μην είναι πραγματική και να  μην οφείλεται στα αυξημένα “κρούσματα”, αλλά στην αύξηση της αναγνώρισης του προβλήματος από τις οικογένειες. Καθώς τα προηγούμενα χρόνια οι γονείς, περνώντας τον δικό τους Γολγοθά, δεν παραδεχόντουσαν την ιδιαιτερότητα του παιδιού, κρατούσαν τα παιδιά περιορισμένα στο σπίτι “θάβοντας” το πρόβλημα ή χαρακτηρίζοντάς το παροδικό, με αποτέλεσμα τα περιστατικά να μην καταγράφονταν, αλλά κυρίως να μην δέχονταν την κατάλληλη βοήθεια.

Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι σημαντική η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση όλων των πολιτών σχετικά με τον αυτισμό και τα άλλα προβλήματα ανάπτυξης, προκειμένου τα άτομα που πάσχουν, αλλά και οι οικογένειες τους, να μην περιθωριοποιούνται και να διευκολύνονται από το σύνολο της κοινωνίας.

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος είναι ουσιαστικά μία “ομπρέλα” με συμπτώματα και δυσκολίες που πιθανόν να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Κάποια άτομα με αυτισμό για παράδειγμα έχουν ιδιαίτερη κλήση στα μαθηματικά και χαρακτηρίζονται διάνοιες, ενώ ίσως δεν ανταποκρίνονται σε κοινωνικά ερεθίσματα όπως μία καθημερινή “καλημέρα”.

Κατά κανόνα άτομα με αυτισμό εμφανίζουν:

• Δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση
• Δυσκολίες στην επικοινωνία
• Στερεοτυπικές, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, δραστηριότητες και ενδιαφέροντα

Κάποια ενδεικτικά σημάδια που εμφανίζονται στους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του μωρού είναι:

Ηλικία 3 μηνών:

• Δεν ανταποκρίνεται σε δυνατούς θορύβους
• Δεν ακολουθεί αντικείμενα που κινούνται
• Δεν πιάνει και δεν κρατά αντικείμενα
• Δε χαμογελά
• Δεν παράγει ήχους
• Δεν εστιάζει και δε δίνει προσοχή σε νέα πρόσωπα
• Δεν κοιτά τη μητέρα κατά τη διάρκεια του θηλασμού

Ηλικία 7 μηνών:

• Δε γυρνά το κεφάλι του για να εντοπίσει την πηγή ενός ήχου
• Δε δίνει προσοχή ή δεν εστιάζει στα πρόσωπα των γονιών του
• Έχει ελλιπή βλεμματική επαφή
• Δε γελά
• Δε δείχνει ενδιαφέρον για τα αντικείμενα γύρω του
• Δε δείχνει ενδιαφέρον για παιχνίδια με ήχους που μπορεί να του κάνουν οι γονείς του, όπως κρυφτό με τα χέρια τους που συνοδεύεται από κάποιον ήχο (τσα!)
• Δεν προσπαθεί να προσελκύσει την προσοχή των άλλων με διάφορες κινήσεις ή ήχους

Ηλικία 12 μηνών:

• Δεν προσπαθεί να εξερευνήσει το περιβάλλον του
• Δε λέει απλές λέξεις (μαμά,κτλ)
• Δεν εστιάζει σε αντικείμενα ή φωτογραφίες
• Δεν μπορεί να σταθεί όταν υποστηρίζεται
• Δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του
• Δε σηκώνει τα χέρια του προς τους γονείς του για να το πάρουν στην αγκαλιά
• Δε δείχνει, ή δε χαιρετάει, ή δε χρησιμοποιεί άλλες χειρονομίες για να επικοινωνεί
• Δεν ανταποκρίνεται σε χάδια ή/και δεν τα προκαλεί

Ηλικία 24 μηνών:

• Δυσκολεύεται να περπατήσει
• Δε μιλάει ακόμα ή χρησιμοποιεί περιορισμένο λεξιλόγιο (λιγότερες από 15 λέξεις)
• Δε χρησιμοποιεί φράσεις με δύο λέξεις
• Φαίνεται να μη κατανοεί τη λειτουργία και τη χρησιμότητα των κοινών αντικειμένων οικιακής χρήσης, όπως πιρούνι, κουτάλι, κτλ
• Δε μιμείται κινήσεις ή λέξεις-εκφράσεις
• Δεν μπορεί να ακολουθήσει απλές οδηγίες
• Δε παίζει με άλλα παιδιά
• Μοιάζει ανιδιοτελής
• Δεν ζητάει βοήθεια για κάτι που δεν μπορεί να κάνει μόνο του

Παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας:

• Δεν ξέρει πώς να επικοινωνήσει, να κάνει φίλους ή να παίξει με άλλα άτομα
• Δεν παίζει παιχνίδια με φανταστικό σενάριο ή δεν αναπτύσσει το συμβολικό παιχνίδι
• Έχει δυσκολίες ενσυναίσθησης και κατανόησης των συναισθημάτων
• Δε μοιράζεται τα ενδιαφέροντά του
• Προτιμά να μην το αγγίζουν ή το αγκαλιάζουν
• Φαίνεται να αγνοεί τα άτομα ή το τι συμβαίνει γύρω του
• Αναφέρεται στον εαυτό του σε τρίτο πρόσωπο
• Απαντά στην ερώτηση με το να την επαναλαμβάνει
• Δυσκολεύεται να αντιληφθεί τη μεταφορική σημασία του λόγου
• Ηχολαλεί
• Δυσκολεύεται να επικοινωνήσει τα θέλω του και τις ανάγκες του
• Αποφεύγει την άμεση επαφή με τα μάτια
• Νέα ερεθίσματα (ήχοι, υφές, κτλ) του προκαλούν ασυνήθιστη αντίδραση
• Ακολουθεί μια αυστηρή ρουτίνα
• Ασχολείται υπερβολικά με ένα θέμα ενδιαφέροντος
• Έχει περιορισμένη κι άκαμπτη συμπεριφορά
• Επιδεικνύει ασυνήθιστη σύνδεση ή εξάρτηση με κάποια αντικείμενα
• Τακτοποιεί τα αντικείμενα με ένα συγκεκριμένο τρόπο

*Σημείωση: Η παραπάνω λίστα δεν αποτελεί διαγνωστικό κριτήριο και είναι ενδεικτική. Απευθυνθείτε στον παιδίατρο σας για περισσότερες και συγκεκριμένες πληροφορίες. 

Η έγκαιρη διάγνωση και εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ το παιδί, ώστε να αναπτύξει δεξιότητες και ικανότητες που θα το εφοδιάσουν για το μέλλον.  Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό όλοι μας να ενημερωθούμε, να ευαισθητοποιηθούμε και να αγκαλιάσουμε την διαφορετικότητα κάθε ατόμου.